Wolne rodniki
Wolne rodniki to cząsteczki (najczęściej tlenu) posiadające na zewnętrznej orbicie pojedynczy, niesparowany elektron. Dążąc do przyłączenia lub oddania elektronu wykazują dużą aktywność chemiczną utleniając każdy związek z którym mają kontakt.
Innymi słowami, chcą ukraść jeden elektron od innej cząstki – komórki napotkanej na swojej drodze.
Jakie uszkodzenia powodują wolne rodniki?
Wiemy, że u podłoża większości chorób zwyrodnieniowych kryje się szkodliwe działanie wolnych rodników.
Dr Richard A. Passwater jest znanym na świecie autorem i badaczem problemów walki ze starzeniem się. Rozwinął on koncepcję „biologicznego synergizmu antyoksydantów” służącą temu celowi. Jego teoria okazała się słuszna. Połączone działanie antyoksydantów jest kluczowe dla naszego zdrowia i długowieczności.
Wolne rodniki mają tendencję do atakowania pewnych części komórki. Uszkodzenia powstałe w tych strukturach dają charakterystyczne zespoły zaburzeń.
Części komórek atakowane przez wolne rodniki:
- Błona komórkowa. W warunkach prawidłowych jest ona porowata, co pozwala na przechodzenie do komórki substancji odżywczych i wydalanie z niej zbędnych produktów przemiany materii. W przypadku zaatakowania błony komórkowej może dojść do jej rozerwania i wypływu zawartości wnętrza komórkowego lub do jej zablokowania. Każde z tych uszkodzeń powoduje przedwczesną śmierć komórki.
- DNA. Gdy wolne rodniki znajdą się w jądrze komórkowym, łatwo im zaatakować materiał genetyczny niezbędny do podziału komórki. Czasami wolny rodnik atakuje tylko gen i powoduje zakłócenie informacji genetycznej zakodowanej dzięki subtelnym powiązaniom chemicznym. Inny rodzaj uszkodzenia to sprzężenie krzyżowe, w którym dochodzi do trwałego połączenia DNA z łańcuchem białka, co nie pozwala na jego replikację. Mechanizm ten uważa się obecnie za przyczynę rozwoju nowotworów.
- Lipidy (tłuszcze) krwi i tkanek. W procesie określonym jako peroksydacja lipidów (tworzenie grup nadtlenkowych) nadtlenek wodoru lub nadazotan (obydwa związki to reaktywne substancje utleniające) atakuje substancje tłuszczowe krwi i tkanek. Przykładem jest cholesterol o niskiej gęstości (LDL), który po uszkodzeniu przez wolne rodniki i w wyniku zmian w układzie odpornościowym przemienia się w napęczniałą, lepką drobinę, tworzącą blaszkę zwężającą ścianę tętnicy. To stwardnienie ściany tętnic (miażdżyca) stanowi źródło chorób serca i udarów mózgu. Peroksydacja tłuszczów jadalnych powoduje, że stają się zjełczałe i trujące dla organizmu.
- Lizosomy. Są to drobne skupienia enzymów wewnątrz komórki. Ich rolą jest trawienie różnych substancji poza błoną, która je otacza. Kiedy wolne rodniki uszkodzą tę otoczkę, enzymy niszczą wnętrze komórki, a następnie sąsiednie komórki – w procesie tym dochodzi również do powstania kolejnych wolnych rodników.
- Mitochondria. Są to siłownie komórki, gdzie powstaje jej energia. Gdy ich czynność zostanie przerwana przez wolne rodniki, komórka traci energię potrzebną jej do pracy. W miarę zwiększania się liczby komórek o niskiej energii zmniejsza się ilość energii całego ciała, które jest stale zmęczone i ma trudności ze zwalczaniem choroby.
W miarę upływu czasu szkody stają się coraz większe. W miarę osłabiania się układu odpornościowego niekorzystne zmiany przebiegają coraz szybciej. W rzeczywistości uszkodzenia wywołane przez reaktywne substancje utleniające powodują wszystkie zaburzenia związane ze starzeniem się.
źródło: „Super Antyoksydanty” James F. Balch